| Węgorzewo |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Angerburg | przedwojenna niemiecka nazwa stacji | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Węgobork | pierwsza powojenna polska nazwa stacji | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Strona zawiera także krótki opis i podstawowe dane techniczne Kanału Mazurskiego. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 "min 594 1.jpg") | Nie znam dokładnie dawnego układu torowego na stacji w Węgorzewie, ale mam wrażenie że widoczne tu semafory stoją w tym miejscu trochę "na pałę". Chociaż ? Prawy mógł osłaniać widoczny rozjazd (lewy powinien wówczas stać pomiędzy torami), natomiast tarcza ostrzegawcza mogła odnosić się do jednego z semaforów wyjazdowych (oczywiście dawno wyciętych) położonych w zachodnej części stacji na wysokości widocznej w oddali nieczynnej nastawni wykonawczej. Jednak nie zapominajmy że w budynku stacji znajduje się otwarte w 2007 r. Muzeum Tradycji Kolejowej z wieloma pięknymi eksponatami. Pamietając o tym należy uznać że semafory i tarcza znajdują się tu zupełnie na miejscu. Widok na zachód - wyjazd do Kętrzyna i nie tylko, ale o tym później. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 "min 594 2.jpg") | Ujęcie odwrotne - zabudowania stacji i obydwa czynne obecnie (przynajmniej w sezonie letnim) perony. Po prawej wyjazd w kierunku centrum miasta. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 "min 594 3.jpg") | Ciąg dalszy zabudowań w kierunku wschodnim - dom mieszkalny oraz dość mocno zdewastowane pomieszczenie gospodarcze. Wygląda jak dawne WC, ale może się mylę... | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 "min 594 4.jpg") | Perony w kierunku wschodnim. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 "min 594 5.jpg") | Po lewej dawna wieża ciśnień i komin stacyjnej ciepłowni. Za zaroślami (musimy tutaj użyć wyobraźni) znajdowała się kiedyś parowozownia wraz z obrotnicą oraz stanowiskiem nawęglania. Dziś obrotnicy już nie ma, a w parowozowni - wydzielonej z terenu stacji - znajdują się warsztaty i garaże samochodowe. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 "min 594 6.jpg") | To ostatni obecnie rozjazd od strony wschodniej i już mamy most (cudem przeżył ostatnią wojnę) nad Kanałem Młyńskim (ciek jest skrótem Węgorapy i częściowo odprowadza wodę z północnej części Wielkich Jezior Mazurskich do Pregoły). Tor kończy się 200 m dalej, jeszcze przed ulicą Armii Krajowej. Kiedyś linia ta okrążając miasto od północy i wschodu prowadziła do Kruklanek i dalej do Giżycka. Równolegle drugim torem po lewej stronie i bliźniaczym mostem (zostały po nim betonowe przyczółki) opuszczała stację linia do Gołdapi. Obie te linie zostały zwinięte w 1945 r. przez niezwyciężoną Armię Czerwoną i wyjechały na wschód jako reparacja wojenna. Nigdy już nie zostały odbudowane. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 "min 594 7.jpg") |  |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 "min 594 8.jpg") |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
2 zdjęcia powyżej:
---> górne - widok stacji od strony wschodniej - po bardzo rozbudowanej stacji pozostały 2 tory. ---> dolne - na zachodnich krańcach peronów (były ich 3) znajdowały się kiedyś wejścia do przejścia podziemnego. Tunel jest teraz zasypany a wejścia do niego przykryto betonowymi płytami. Mapa przedstawia powojenną likwidację węzła kolejowego w Węgorzewie. ●●● linia do Kętrzyna - istniejąca, chociaż niekoniecznie czynna. ●●● linie zniszczone w wyniku II wojny światowej / zdemontowane i wywiezione w kawałkach do ZSRS / nigdy już nieodbudowane. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 "min 594 9.jpg") | Od roku 2013 linią Kętrzyn - Wegorzewo zaczęły kursować mniej lub bardziej regularne pasażerskie pociągi turystyczne. 3 lata później trasą ponownie jeździł skład osobowy. Jeździł codziennie w lipcu oraz sierpniu i cieszył się dość wysoką frekwencją. Pociągiem można więc było dotrzeć m. in. do Wilczego Szańca - wojennej kwatery głównej Adolfa Hitlera w Gierłoży, do zespołu bunkrów w Mamerkach - dawnej Kwatery Głównej Niemieckich Wojsk Lądowych (OKH) oraz zerknąć z okna wagonu na jezioro Przystań - północny skraj kompleksu Wielkich Jezior Mazurskich. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 "min 594 10.jpg") | W roku 2016 w składzie pociągu znajdował się wagon typu 102A po generalnym remoncie, a ciągnął go spalinowóz SM 30 - 892. Czas jazdy zabytkowym składem wynosił 77 minut, ale to nie czas był tu najważniejszy... | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 "min 594 11.jpg") | Jest 12:40, pociąg do Kętrzyna planowo rusza w trasę. Wśród turystów na peronie Jola - nawet nie wie że siedzi na zakrytym wejściu do dawnego przejścia podziemnego łączącego perony stacji. Widok na zachód - wyjazdy do Kętrzyna (na wprost) oraz nieistniejące od ostatniej wojny do Gierdaw (na północny zachód) i Darkiejm (na północny wschód). Teraz niedaleko stąd jest granica i pociąg z Polski nigdy tam nie pojedzie. Wspomniane miasteczka to obecnie Železnodorožnyj i Oziorsk w Obwodzie Kaliningradzkim. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Węgorzewo mapa topograficzna rok 1934 |
Archiwum Map Wojskowego Instytutu Geograficznego 1919 - 1939. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sieciowy Rozkład Jazdy PKP 1988/89 |
a) tabela nr 507: Korsze - Skandawa.
b) tabela nr 508: Kętrzyn - Węgorzewo. c) tabela nr 509: Wiatrowiec Warmiński - Sępopol. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Linki zewnętrzne
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Z przedwojennego, dumnego, pięciokierunkowego (co widzimy na mapie) węzła kolejowego w Węgorzewie do dzisiejszych czasów został ogryzek, lub jak kto woli - bocznica. Wejście na teren Mazur Armii Sowieckiej (jesień 1944 / wiosna 1945) spowodowało unicestwienie tutejszej infrastruktury kolejowej prawie w całości. To czego nie można było zdemontować i zrabować niszczono. W ten sposób węgorzewska stacja z wyjątkiem budynków przestała istnieć. Podobny zakręt historii stał się udziałem większości miast Warmii i Mazur. Kolej wróciła do Węgorzewa na początku roku 1949. Oddano wówczas do użytku odbudowaną linię do Kętrzyna. Dlaczego akurat tę ? Na pewno z punktu widzenia turystyki lepsze byłoby odbudowanie połączenia z Giżyckiem, ale przecież nie o turystykę wtedy chodziło. Po prostu linia do Kętrzyna kierowała się w stronę węzła w Korszach - stanowiło to duże ułatwienie w obsłudze trakcyjnej. Celem ówczesnych władz było odtworzenie przynajmniej jednego odcinka kolejowego do każdego miasta powiatowego i w przypadku Węgorzewa takie minimalistyczne założenie zostało wykorzystane - podobne rozwiązanie zrealizowano m. in. w Gołdapi, Reszlu i Górowie Iławeckim. Linii do Giżycka nie odbudowano, chociaż w roku 1951 przywrócono przejezdność odcinka Giżycko - Kruklanki. Pętla wokół jezior Mamry i Święcajty nie została więc zamknięta. Linii do Gołdapi także nie odbudowano wychodząc zapewne z założenia, że kolej na terenach gdzie diabeł mówi dobranoc do niczego przydatna nie będzie. Nie było też mowy o reaktywacji linii do Darkiejm i Gierdaw, bo i po co ? Teraz były to miejscowości położone po drugiej stronie granicy która przez następne pół wieku miała być bardzo szczelna i nieprzekraczalna. Przez kolejne kilkadziesiąt lat pomiędzy Kętrzynem a Węgorzewem kursowały niezmiennie 4 pary pociągów, najpierw prowadzone przez parowozy (na ogół Ty 2) a później lokomotywy spalinowe SM 42. Sporadycznie pojawiały się też węgierskie wagony silnikowe SN 52 i SN 61. Ostatni rozkładowy pociąg linią Kętrzyn - Węgorzewo przejechał pod koniec maja 1992 r. W ciągu kolejnych 9-ciu lat na szlaku pojawiały się jeszcze nieregularne składy towarowe, a później nad linią zapadła złowroga cisza przetykana od czasu do czasu ponurymi pierdami typu likwidacja albo ścieżka rowerowa lub też informacjami o imprezach okolicznościowych i przejazdach drezynami. Nastepne 15 lat historii linii jest dość dokładnie opisane w Internecie, a my zmierzamy do konkluzji. Jest nią otwarcie przewozów turystycznych latem 2016 r. przez Grupę SKPL z Kalisza. Na jak długo wystarczy determinacji, dobrych chęci i pieniędzy czas pokaże. Na razie kolej w Węgorzewie znowu jest bytem rzeczywistym i niech tak zostanie. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 "min 594 24.jpg") |
Semaforek krajoznawczy. Symboliczny koniec szlaku żeglownego Wielkich Jezior Mazurskich. Dalej już nie popłyniemy - co najwyżej możemy zacumować przy zamku. Po prawej jaz spiętrzający wodę w węgorzewskim porcie i początek Węgorapy (rzeczka odprowadza wodę z północnej części Wielkich Jezior Mazurskich do Pregoły). Na wprost postkrzyżacki, węgorzewski zamek - obecnie przekształcany w hotel. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 "min 594 23.jpg") |
Linia kolejowa Kętrzyn - Węgorzewo i most nad Kanałem Mazurskim. To drugi km tego kultowego projektu żeglugowego mającego połączyć Wielkie Jeziora Mazurskie z rzeką Łyną (a tym samym z Bałtykiem) którym nic nigdy nie popłynęło. A skoro tu jesteśmy, to możemy urządzić sobie krótki na spacerek jego brzegiem i obejrzeć kilka zachowanych, hydrotechnicznych budowli. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kanał Mazurski |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 "min 594 12.jpg") | Koniec kanału przed śluzą Leśniewo Górne. Kanał jest w tym miejscu poprowadzony na kilkumetrowym nasypie ponad okolicznymi terenami - część nasypowa zabezpieczona jest przed ewentualnym przerwaniem jazem walcowym (urządzenie poniemieckie) i kilkaset metrów dalej - na wszelki wypadek - podwójną ścianką Larsena wypełnioną żwirem postawioną już za naszych czasów. Teraz zwrot w tył i z górki na pazurki dobiegamy do śluzy. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 "min 594 13.jpg") | Jeszcze w latach 90-tych było tu w miarę pusto i spokojnie a na górę śluzy można się było wspiąć co najwyżej metodami taternickimi. Dzisiaj jest tu profesjonalny park linowy (mostki, drabinki, poręcze) i budowla jest dostępna dla każdego, w miarę sprawnego fizycznie turysty. Co prawda trochę drogo, ale za to co za emocje - Bartek mógłby coś na ten temat powiedzieć :) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 "min 594 14.jpg") | Śluza Leśniewo Górne położona jest 4,35 km od początku kanału liczonego od jeziora Mamry. Długość całkowita - 66 m, długość użytkowa komory śluzy - 45 m, szerokość - 7,7 m. Największa jeżeli chodzi o zakładaną różnicę poziomów wody (17 m) śluza na Kanale Mazurskim i chyba najbardziej znana przez wodniaków (od przystani w Mamerkach koniecznie prawym brzegiem). Stan zaawansowania budowy korpusu - 80%. Brak zamknięć, mechanizmów i połączenia z górnym korytem kanału. Projektowane zamknięcia na głowie górnej - wrota wsporne, na głowie dolnej - płaska zasuwa stalowa. Śluza posiada na głowie dolnej dwie sterówki, po ich prawej stronie przewidywany był most drogowy. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 "min 594 15.jpg") | Dolne wrota śluzy Leśniewo Górne - jesteśmy 17 m poniżej poziomu jeziora Mamry. Obrazek znany wielu wodniakom i miłośnikom Mazur - kontur godła III Rzeszy nad wrotami straszy do dziś... | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 "min 594 16.jpg") | Komora śluzy. Dno górnego poziomu kanału to górna krawędź tej betonowej ściany na wprost. Gdyby to wszystko wybudowano do końca to zaliczenie tutaj śluzowania na pokładzie żaglówki byłoby przygodą pamiętaną przez całe życie. W jaki sposób miał być zachowany stabilny poziom wody pomiędzy Leśniewem Górnym i Dolnym (odległość pomiędzy obiektami - zaledwie 700 m) tego za bardzo nie wiem. Z moich skromnych obliczeń wynika że jedno śluzowanie w Leśniewie Górnym i zrzut wody do dolnego odcinka kanału o długości 700 m podnosiłby jego poziom o ponad 40 cm. Mniej więcej o tyle samo obniżałby się poziom wody na tym odcinku w wyniku śluzowania w Leśniewie Dolnym. A więc całkowita różnica poziomów wody to już 80 cm. Niezła karuzela. Zapewne projektanci mieli na to zjawisko jakiś pomysł. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 "min 594 17.jpg") | Śluza Leśniewo Dolne położona jest 5,05 km od początku kanału liczonego od jeziora Mamry. Podstawowe parametry techniczne są analogiczne jak odległego o 700 m obiektu Leśniewo Górne - projekty śluz na Kanale Mazurskim były zunifikowane. A więc długość całkowita - 66 m, długość użytkowa komory śluzy - 45 m, szerokość - 7,7 m, spad - 16,2 m. Stan zaawansowania budowy korpusu - 20%. Projektowane zamknięcia na głowie górnej - wrota wsporne, na głowie dolnej - płaska zasuwa stalowa. W prawo - śluza Leśniewo Górne, w lewo - jezioro Rydzówka. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 "min 594 18.jpg") | Trzecia śluza na Kanale Mazurskim - Piaski (znana także jako Guja). Jest jedynym, całkowicie ukończonym obiektem na kanale i podobno działającym. Jest jednak trochę zdemolowana, dół maszynowni na prawym brzegu wygląda jak po wybuchu granatu (powyginane metalowe kształtowniki). Tak prezentuje się od zewnątrz... | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 "min 594 19.jpg") | ...oraz od wewnątrz. Geometrycznie komora śluzy jest taka sama jak w dwóch opisanych wcześniej obiektach, spad - 11,3 m. W porównaniu ze śluzami w Leśniewie to po prostu maluch. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 "min 594 20.jpg") | Spojrzenie w prawo - kanał od strony jeziora Rydzówka. Tutaj jesteśmy 33 m poniżej poziomu wody jeziora Mamry. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 "min 594 21.jpg") | Kanał Mazurski za śluzą Piaski - 44 m poniżej poziomu wody jeziora Mamry. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 "min 594 22.jpg") | Dalby cumownicze na brzegach w niezłym stanie przetrwały do czasów obecnych. Absurdalny widok... | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Niektóre szczegóły techniczne Kanału Mazurskiego:
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Linki zewnętrzne dotyczące Kanału Mazurskiego
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
){kind=link}